Ekonomik Zorluk Analizi (EZA) Bülteni, Ağustos 2023
Aylin İngenç, Araştırmacı
Ağustos 2023
TÜİK, 10 Mart 2021 tarihli haber bülteninde, işgücü istatistiklerinde yeni düzenlemelere geçerek, işgücü piyasası göstergelerini üçer aylık hareketli ortalamalar yerine aylık verilere dayalı olarak yayınlayacağını duyurdu. Ardından 15 Şubat 2022 tarihli duyurusuyla veri takviminde bir değişiklik daha yaparak, tarım dışı işsizlik oranı, kayıtdışı oranı gibi verileri 10 Mart 2022 tarihinden itibaren yalnızca çeyreklik olarak açıklayacağını ilan etti.
Her ay düzenli olarak yayınlamaya başladığımız EZA bültenlerinde “Genişletilmiş Sefalet Endeksi” (GSE) adını verdiğimiz yeni göstergemizi kamuoyu ile paylaşıyoruz. Ayrıca TÜİK’in veri takvimindeki değişikliklerin yarattığı bir zorunluluğa bağlı olarak, yaşanan ekonomik zorlukları ölçen SPM EZA endekslerinin tanımlarını ve kapsamını bir miktar değiştirdikten sonra SPM EZA 1 ve SPM EZA 2 göstergeleri olarak çeyreklik dönemlerde yayınlamaya devam ediyoruz.
Daha önceki bültenlerimizde de kaydettiğimiz gibi, literatürde “Sefalet Endeksi” (Misery Index) olarak bilinen ve (genel) işsizlik oranı ile enflasyon oranının toplamından oluşan popüler endeks işgücü piyasasında ekonomik sıkıntıya yol açan asıl sorunun işsizlik olduğu kabulüne dayanıyor. Oysa Türkiye’de, çalışan kesimleri de ciddi biçimde etkilemeye başlayan yüksek enflasyonun yegâne mağdurları aktif olarak iş aradığı halde iş bulamayan işsizler değil. Çalışmak istediği ve çalışmaya hazır olduğu halde iş bulma ümidini kaybettiği için aktif olarak iş aramayı bırakan ve dolayısıyla işsiz statüsünde sayılmayanlar da en az resmi işsizler kadar büyük sıkıntı çekiyor.
Hatta SPM’nin “eğreti olmayan istihdam oranı” hesaplamaları yoluyla bir süredir izlemekte olduğu göstergenin düşük değerlerinin de ima ettiği gibi, istihdamın eğreti biçimlerinin maalesef yaygın olduğu Türkiye’de bu tür işlerde çalışanlar da kendilerine sıkıntısız bir yaşam sağlayacak kazanç kaynaklarından yoksunlar.
Esasen GSE’nin ölçtüğü büyüklüklerle birlikte bu yoksunluk SPM’nin üçer aylık aralıklarla hesaplayıp bu bülten aracılığıyla kamuoyuyla paylaştığı EZA göstergelerine duyulan ihtiyacın da kaynağı.
Gerek Genişletilmiş Sefalet Endeksi (GSE) gerek de SPM EZA 1 ve SPM EZA 2 endekslerinin ekonomik zorluğu ölçerken istihdamın kalitesini ve kapsamını genişleterek ele alması dolayısıyla hem toplumun hem de ekonominin içinde bulunduğu sıkıntıları daha gerçekçi biçimde izleme imkanı verdiğini düşünüyoruz.
[ Notu İndir]