Sanayide Gelişmeler ve İstihdam Eğilimleri, Mayıs 2017
Pınar Kaynak, Araştırmacı,
12 Mayıs 2017
SPM’ye göre Şubat-2017’de işsizlik oranında 1 puana yakın düşüş yaşanacak
SPM: ”EKONOMİDE KIPIRDANMA VAR; İŞSİZLİK 0,9 PUANLIK DÜŞÜŞLE YÜZDE 12,1’E GERİLEYECEK”
“İSTİHDAM TEŞVİKLERİNİN İŞSİZLİĞİ AZALTMADA 0,6 PUANLIK KATKI YAPTIĞINI DÜŞÜNÜYORUZ; TEŞVİKLER OLMASA İŞSİZLİK YÜZDE 12,7 OLURDU”
Türkiye’de istihdam konusunda kısa vadeli geleceğe dönük tek tahmin yapan kuruluş durumundaki TOBB ETÜ Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (SPM), 15 Mayıs 2017-Pazartesi günü ilan edilecek Şubat-2017 dönemi işsizlik oranının, (2017-Ocak dönemine göre) 0,9 puanlık azalışla yüzde 12,1’e gerileyeceğini tahmin etti. SPM’ye göre Şubat-2017 döneminde tarım dışı işsizlikteki azalma ise 1,4 puan olarak gerçekleşebilir.
SPM Araştırmacısı Pınar KAYNAK,işsizlikte Aralık ve Ocak dönemlerindeki artış eğiliminin Şubat döneminde yön değiştirmesini beklediklerini ifade ederek; ihracat, yatırım malları ithalatı ve sanayi üretim endeksinde artış görülmesinin, ekonomide hafif de olsa bir kıpırdanma yaşandığına işaret olduğunu kaydetti. KAYNAK, Şubat ayında işsizliği azaltmak için uygulamaya konulan istihdam teşviklerinin işsizlik oranını aşağı çektiğini ifade ederek, “İstihdam teşvikleri olmasa Şubat döneminde işsizlik yüzde 12,1 değil, yüzde 12,7 olurdu” değerlendirmesinde bulundu.
SPM Direktörü Prof. Dr. Serdar SAYAN gözetiminde; araştırmacı Pınar KAYNAK TÜİK’ce açıklanacak olan genel işsizlik oranı, tarım dışı işsizlik oranı, istihdam oranı ve sanayi istihdamı rakamlarına dair tahminlerini; bu verilerin kendi geçmiş değerleri ile GSYH ve Sanayi Üretim Endeksi’nin (SÜE) geçmiş değerlerini kullanarak gerçekleştirdi. SPM, Mayıs-2017 “Sanayide Gelişmeler ve İstihdam Eğilimleri” çalışmasının sonuçlarını açıklarken, Şubat-2017 dönemine ait 15 Mayısta ilan edilecek işsizlik oranı tahminini de kamuoyuyla paylaştı.
SPM, önümüzdeki hafta açıklanacak Şubat dönemi tarım dışı işsizlik oranının ise 1,4 puan azalarak yüzde 13,8 seviyelerinde gerçekleşmesini beklediğini bildirerek, mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının ise 0,3 puan artarak yüzde 14,4 seviyesine çıkacağını tahmin etti. İstihdam oranının 0,7 puan artarak yüzde 45,5 düzeyinde gerçekleşeceği, sanayi istihdamının ise artarak 5 milyon 327 bin kişi seviyesine çıkacağı öngörüldü.
Geçen ayki bültenlerinde işsizlik verilerindeki artışın Ocak döneminde yavaşlayarak da olsa devam etmesini beklediklerini hatırlatan SPM, 17 Nisan tarihinde açıklanan Ocak-2017 dönemi işsizlik verilerinin ise öngörülerini aşarak yüzde 13 ve tarım dışı işsizlikte yüzde 15,2 oranlarına ulaştığını ve Aralık 2016 döneminin rekorunu kırdığını anımsattı. SPM, Ocak 2017’deki işsizlik rakamlarının son 7,5 yılın en yüksek seviyeleri anlamına geldiğini ifade ederek, istihdam oranının ise tahminleriyle bire bir örtüşerek yüzde 44,8 düzeyinde gerçekleştiğini aktardı.
İstihdam teşviklerinin işsizliği azaltmada 0,6 puanlık katkısı oldu
Şubat dönemine ilişkin tahminlerinin ise işsizlik verilerinde azalma eğiliminin baş göstereceğine işaret etiğini belirten SPM, Şubat ayı itibariyle istihdam teşviklerinin yürürlüğe girdiğini anımsatarak şu değerlendirmede bulundu:
“Bu teşviklerin işsizlik verilerinde bir miktar iyileşmeye yol açmasını bekliyoruz. 15 Mayıs tarihinde açıklanacak Şubat dönemi işgücü verileri şayet bahsi geçen bir dış “şok” olmaksızın normal trendinde seyretmeye devam etmiş olsaydı, genel işsizlik oranının 0,3 puan azalarak yüzde 12,7, tarım dışı işsizlik oranının ise 0,6 puan azalarak yüzde 14,6 seviyesinde gerçekleşeceğini bekliyorduk. Ancak sözü edilen istihdam teşvikleri ışığında tahminlerimizi genel işsizlik oranı için yüzde 12,1, tarım dışı işsizlik oranını ise yüzde 13,8 olarak aşağı yönlü revize ediyoruz. Yine aynı şekilde, herhangi bir teşvik olmaksızın Ocak dönemine göre 0,3 puan artarak yüzde 45,1 seviyesinde gerçekleşmesini beklediğimiz istihdam oranını ise yukarı yönlü revize ediyoruz ve teşviklerle beraber yüzde 45,5 seviyesine ulaşmasını bekliyoruz. Mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının ise 0,3 puan artarak yüzde 14,4 düzeyine çıkacağını tahmin ediyoruz.”
İhracat, yatırım malı ithalatı, sanayi üretim endeksinin artışa geçmesi ekonomide kıpırdanma işareti
SPM’nin çalışmasının sonuç bölümünde ise Aralık döneminde canlanan ve Ocak döneminde frenleyerek de olsa devam eden işsizlikteki artış eğilimin Şubat döneminde yön değiştirmesini bekledikleri ifade edilerek; “Şubat döneminde ihracatın Ocak dönemine göre yüzde 8 oranında arttığı görülmektedir. Diğer yandan yatırım malları ithalatı yüzde 7 oranında artmıştır. Sanayi üretim endeksinin ise Aralık-Ocak döneminde 1,7 puan arttığı görülmektedir. Tüm bu veriler ekonomide hafif de olsa bir kıpırdanma olduğuna işaret etmektedir. Nitekim, yaptığımız sayısal tahminler de bu beklentimizi destekler niteliktedir” denildi.
Kapasite kullanım oranlarındaki sinyaller karışık
SPM, imalat sektöründe faaliyet gösteren firmaların yöneticilerinin TCMB İktisadi Yönelim Anketi’ne verdikleri yanıtlara göre hesaplanan “İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı” (KKO) gelişmelerine de değinirken, bu göstergenin Ocak dönemindegeçen yılın aynı ayına göre 0,6 puan artarak yüzde 75,5 seviyesine çıktığını, ancak bunun Aralık 2016 imalat sanayi KKO seviyesinden 1 puan düşük olduğunu vurguladı. Çalışmada; Ocak 2017’de yatırım malları imalatı alt sektöründeki kapasite kullanım oranının bir önceki aya göre 1,1 puan azalarak yüzde 76,5 düzeyine düştüğü, yine aynı dönemde tüketim malları imalatındaki KKO’nun yüzde 72,6’dan yüzde 70,6’ya; ara malları imalatındaki KKO’nun ise yüzde 76,7’den yüzde 75,5’e indiği ifade edildi ve “Dolayısıyla, tüketim ve yatırım malları KKO’sundaki artış eğiliminin yerini azalma eğilimine bıraktığı görülürken, ara malları imalatı KKO’sundaki azalma eğiliminin devam ettiği görülmektedir” denildi.
Ocak-2017 Döneminde İşgücü Verilerinde Neler Yaşanmıştı?
“OCAK 2017 DÖNEMİNDE İKİ TEMEL İŞSİZLİK GÖSTERGESİNİN ULAŞTIĞI RAKAMLAR SON 7,5 YILIN ZİRVESİYDİ”
SPM; TÜİK’ce17 Nisan 2017 tarihinde açıklanan Ocak-2017 dönemi işsizlik verileriyle ilgili analizinde ise işsizlikte Mayıs döneminden bu yana kendini gösteren, Aralık’ta iyice şiddetlenen artış eğiliminin Ocak 2017’de de devam ettiğinin görüldüğü ifade edilerek, işsizlik oranındaki 0,3 puanlık artışla yüzde 13, tarım dışı işsizlikte de 0,3 puanlık artışla yüzde 15,2’lik ulaşılan seviyelerin son 7,5 yılın zirvesi olduğu bildirildi.
Yüzde 13’lük işsizlik oranının bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,9 puan arttığı anlatılan SPM çalışmasında; işsiz sayısında geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 21,1 oranında bir artış meydana geldiği ifade edildi. Tarım dışı işsizlik oranının da bir önceki yılın aynı dönemine göre 2,2 puan arttığı bildirilen çalışmada; her iki işsizlik oranında da Kasım 2012’den bu yana süregelen artış eğiliminin devam ettiği vurgulandı.
Ocak döneminde işgücü, Aralık dönemine göre yüzde 0,4 oranında genişlemiş ve 30 milyon 658 bin kişi olarak açıklanmıştır. Geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 3,7 oranında bir artış görülmektedir. Bu da 1 milyon 93 bin kişinin daha işgücüne katıldığı anlamına gelmektedir. Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü bir önceki döneme göre 220 bin kişi artarak 31 milyon 231 bin kişi seviyesine çıkmıştır. Bu da bir önceki döneme göre yüzde 0,7 oranında, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 3,4 oranında bir genişleme olduğuna işaret etmektedir.
Ocak 2017 toplam işgücüne katılım oranı (İKO) yüzde 51,5 olarak açıklanmıştır. Bu oran Aralık dönemine göre 0,1 puanlık bir düşüş, geçen yılın aynı dönemine göre ise 0,8 puanlık bir artış olduğunu göstermektedir. Mevsim etkilerinden arındırılmış genel işgücüne katılım oranı, Aralık dönemine göre 0,1 puan artmış ve yüzde 52,5 seviyesinde seyretmiştir. Bu oran geçen yılın aynı döneminden 0,8 puan yüksektir.
Ocak 2017’de imalat sektöründe istihdam bir önceki döneme göre 13 bin kişi artarak 4 milyon 906 bin seviyesine çıkarken, madencilik ve taş ocakçılığı ile altyapı hizmetleri sektörlerinde toplam istihdam 6 bin kişi azalmıştır. Bu değişimlere binaen sanayi sektörü istihdamında Aralık döneminegöre 9 bin kişilik bir artış meydana gelmiştir. Yıllık bazda imalat sektöründe 3 bin kişilik bir artış, madencilik ve taş ocakçılığı ile altyapı hizmetleri sektöründeki 30 bin kişilik düşüşe mukabil, sanayi istihdamı yıllık olarak toplam 26 bin kişi azalmıştır.
[ Notu İndir]
İlgili Haberler
