Sanayide Gelişmeler ve İstihdam Eğilimleri, Kasım 2019

Pınar Kaynak, Araştırmacı


11 Kasım 2019

- SPM: “EKONOMİDE CİDDİ YAVAŞLAMA SİNYALLERİ SÜRÜYOR, AĞUSTOS 2019 DÖNEMİNDE İŞSİZLİK YÜZDE 14’E YÜKSELEBİLİR”

İşgücü piyasaları göstergelerine dair isabetli tahminleri ile tanınan Sosyal Politikalar Araştırma Merkezi (SPM), 15 Kasım 2019-Cuma günü ilan edilecek Ağustos-2019 işsizlik oranının (2019-Temmuz dönemine göre) 0,1 puan artarak yüzde 14 oranında gerçekleşeceğini tahmin etti. SPM’nin tahminine göre Temmuz-2019 döneminde tarım dışı işsizlik oranı da 0,2 puan yükselerek yüzde 16,7 olarak belirlenebilir.

SPM Araştırmacısı Pınar KAYNAK, Ağustos döneminde işsizlik verilerindeki artışın (azalarak da olsa) devam etmesini beklediklerini ifade ederek, 2019 yılının ikinci çeyreğinde gayrisafi sabit sermaye oluşumunun (kamu ve özel sektör yatırımları) yüzde 1 oranında küçüldüğünü, Ağustos döneminde ihracatın Temmuz dönemine göre yüzde 17 oranında azaldığını; yatırım malları ithalatının yüzde 37, ham madde ithalatının ise yüzde 15 oranında gerilediğine dikkat çekti. KAYNAK, “Diğer yandan sanayi üretim endeksi (SÜE) bir önceki döneme göre 21 puan azalmıştır. Tüm bunlar ciddi göstergelerdir ve ekonomide bir yavaşlamanın sinyali olarak kabul edilebilir. Dolayısıyla, Ağustos dönemi işgücü piyasalarına yansıması da şaşırtıcı olmayacaktır” değerlendirmesinde bulundu.

SPM Direktörü Prof. Dr. Serdar SAYAN gözetiminde araştırmacı Pınar KAYNAK’ca yapılan tahminler; TÜİK’ce açıklanacak olan genel işsizlik oranı, tarım dışı işsizlik oranı, istihdam oranı ve sanayi istihdamı rakamlarını kapsıyor. Tahminler, bu göstergelerin kendi geçmiş değerleri ile GSYH ve Sanayi Üretim Endeksi’nin (SÜE) geçmiş değerlerini kullanarak gerçekleştirildi. SPM, Kasım-2019 “Sanayide Gelişmeler ve İstihdam Eğilimleri” çalışmasının sonuçlarını açıklarken, Ağustos-2019 dönemine ait 15 Kasım’da ilan edilecek işsizlik oranı tahminini de kamuoyuyla paylaştı.

SPM’nin çalışmasında 15 Kasım’da açıklanacak veriler kapsamında mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının ise sabit kalarak yüzde 16,7 seviyesinde seyredeceği tahmin edilirken, istihdam oranının 0,1 puan artarak yüzde 46,5 düzeyinde gerçekleşmesi, sanayi istihdamının ise ufak bir artışla 5 milyon 636 bin kişi seviyesine çıkması beklentisi dile getirildi.

SPM: Temmuz 2019 döneminde işsizlik oranı beklentimizin de üzerinde arttı

SPM çalışmasında; geçtiğimiz ay yayınlanan bültende işsizlik verilerinde artış beklentisi içinde oldukları anımsatılarak, 15 Ekim tarihinde açıklanan Temmuz 2019 dönemi işsizlik oranının ise bu tahminlere paralel olduğu kaydedildi ve “Beklentimizin üstünde artmakla birlikte (işsizlik oranı) 0,9 puan yükselmiş ve yüzde 13,9 olarak açıklanmıştır. Tarım dışı işsizlik oranı ise yine beklentimize paralel artmış ve yüzde 16,5 olarak açıklanırken, mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranı 0,5 puan artmış ve yüzde 16,7 seviyesinde seyretmiştir. Sanayi istihdamının Temmuz dönemi değerine ilişkin tahmin ettiğimiz rakam 5 milyon 636 bin kişi olurken, gerçekleşme 5 milyon 600 bin kişi olmuştur. Tahminlerimize göre Ağustos döneminde bu sayının 5 milyon 636 bin kişi seviyesine çıkması beklenmelidir” değerlendirmesinde bulunuldu.

SPM: Ağustos 2019 döneminde işsizlik oranı artışının devam edeceğini öngörüyoruz

Çalışmanın sonuç bölümünde ise yüzde 14’e yükseleceği öngörülen Ağustos 2019 dönemi işsizlik verisine yönelik şu görüşlere yer verildi: “Ağustos döneminde işsizlik verilerindeki artışın, azalarak da olsa devam etmesi beklenmelidir. 2019 yılının 2. çeyreğinde gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 1 oranında küçülmüştür. Ağustos döneminde ihracat Temmuz dönemine göre yüzde 17 oranında azalırken; yatırım malları ithalatı yüzde 37, ham madde ithalatı ise yüzde 15 oranında azalmıştır. Diğer yandan, sanayi üretim endeksi (SÜE) bir önceki döneme göre 21 puan azalmıştır. Tüm bunlar ciddi göstergelerdir ve ekonomide bir yavaşlamanın sinyali olarak kabul edilebilir. Dolayısıyla Ağustos dönemi işgücü piyasalarına yansıması da şaşırtıcı olmayacaktır. Yaptığımız sayısal tahminler de bu beklentimizi destekler niteliktedir.“

SPM: Yaz ortasında (Temmuz 2019) imalat sanayisinde tüm KKO’ların gerilediği görüldü

SPM çalışmasında; imalat sektöründe faaliyet gösteren firmaların yöneticilerinin TCMB İktisadi Yönelim Anketi’ne verdikleri yanıtlara göre hesaplanan “İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı”nın (KKO), Temmuz döneminde geçen yılın aynı ayına göre 0,9 puan azalarak yüzde 76,2 seviyesinde seyrettiği ve bu rakamın Haziran 2019 dönemi imalat sanayi KKO seviyesinden de 0,9 puan düşük olduğu ifade edildi.

Çalışmada imalat sanayinin üç alt ana dalı olan tüketim malları, ara malları ve yatırım malları imalatları için kapasite kullanım oranlarındaki gelişmeler de analiz edildi. Buna göre Temmuz 2019’da tüketim malları imalatı alt sektöründeki kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 0,6 puan azalarak yüzde 74,5 seviyesine indi. Yine aynı dönemde ara malları imalatındaki KKO yüzde 76,8’den yüzde 75,8’e; yatırım malları imalatındaki KKO ise yüzde 77,2’den yüzde 75,7’ye geriledi. Dolayısıyla bütün KKO’ların artış eğiliminden, azalma eğilimine geçtiği görüldü.

Temmuz-2019 Döneminde İşgücü Verilerinde Neler Yaşandı?

SPM: TEMMUZ 2019 İTİBARIYLA İŞSİZLİK ORANLARINDAKİ ARTIŞ ŞİDDETLENEREK DEVAM EDİYOR

SPM çalışmasında TÜİK’in Temmuz 2019 genel işsizlik oranını yüzde 13,9 olarak açıkladığı anımsatılarak, “Bu oran bir önceki yılın aynı döneminden 3,1 puan, Haziran dönemi işsizlik oranından 0,9 puan yüksektir. İşsiz sayısı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 30,2 oranında artmıştır. Tarım dışı işsizlik oranı ise Haziran dönemine göre 1,2 puan artarak yüzde 16,5 olarak seyretmiştir. Bu oran bir önceki yılın aynı döneminden 3,6 puan yüksektir” denildi. SPM; işsizlik oranlarındaki artışın şiddetlenerek devam ettiğinin görüldüğünü vurguladı ve genel işsizlik oranı ile tarım dışı işsizlik oranlarındaki Kasım 2012’den bu yana süregelen artış eğilimine bir kez daha dikkat çekti..

SPM’nin Temmuz-2019 dönemi işsizlik verilerine yönelik diğer tespitleri ise şöyle:

İşgücü: Temmuz döneminde işgücü, bir önceki döneme göre yüzde 1,1 oranında artarak 33 milyon 113 bin kişi düzeyine ulaşmıştır. Geçen yılın aynı dönemine göre ise yaklaşık olarak yüzde 1 oranında bir artış görülmektedir. Bu da 317 bin kişinin daha işgücüne katıldığını göstermektedir. Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü bir önceki döneme göre 131 bin kişi artarak 32 milyon 670 bin kişi düzeyine çıkmıştır. Bu da bir önceki döneme göre yüzde 0,4, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 1,1 oranlarında bir genişleme olduğuna işaret etmektedir.

İşgücüne Katılım Oranı:Temmuz 2019 toplam işgücüne katılım oranı (İKO) yüzde 53,8 olarak açıklanmıştır. Bu oran Haziran döneminden 0,5 puan yüksek iken, geçtiğimiz yılın aynı döneminden 0,2 puan düşüktür. Diğer yandan, mevsim etkilerinden arındırılmış işgücüne katılım oranı bir önceki döneme göre 0,1 puan artarak yüzde 53,1 olarak açıklanmıştır. Bu oran geçen yılın aynı döneminden 0,2 puan düşüktür.

İstihdam:TÜİK Temmuz 2019 istihdam oranını yüzde 46,4 olarak açıklamıştır. Bu oran Haziran dönemi ile aynı olup, geçtiğimiz yılın aynı döneminden 1,8 puan düşüktür. Diğer yandan, imalat sektöründeki istihdam bir önceki döneme göre 25 bin kişi azalarak 5 milyon 183 bin seviyesine düşerken, madencilik ve taş ocakçılığı ile altyapı hizmetleri sektörlerinde de toplam istihdam 9 bin kişi artmıştır. Bunlara paralel olarak, sanayi sektörü istihdamı Haziran dönemine göre 16 bin kişi azalmış ve 5 milyon 600 bin kişi olarak açıklanmıştır. Yıllık bazda imalat sektöründeki 67 bin kişilik ve madencilik ve taş ocakçılığı ile altyapı hizmetleri sektöründe meydana gelen 35 bin kişilik azalmaya mukabil, sanayi istihdamı yıllık olarak 103 bin kişi azalmıştır.

[ Notu İndir]