Platform Notu: "Türkiye’de İllere Göre Ortalama ve Beklenen Okullaşma Yılı"
M. Ensar Yeşilyurt
Oğuz Karadeniz
Ferda Esin Gülel
Atalay Çağlar
Sinem Güler Kangallı Uyar
31 Mart 2016
EĞİTİM SÜRESİNDE İLLER ARASINDA UÇURUM VAR, UÇURUM GELECEKTE DE KAPANMAYACAK
Eğitim düzeyinin mevcut durumunun yanı sıra, gelecekte nasıl bir manzara arz edeceğine yönelik olarak ilk kez yapılan ve Sosyal Politikalar Platformunca yayınlanan bir araştırmaya göre; Türkiye’deki 81 ilde mevcut ve (gelecekte) beklenen eğitim süreleri arasında “uçurum” olarak tanımlanabilecek büyük farklılıklar var.
Sekretaryası TOBB ETÜ Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (TOBB ETÜ-SPM) tarafından yürütülen, Sosyal Politikalar Platformu üyeleri Prof. Dr. Ensar YEŞİLYURT ile Prof. Dr. Oğuz KARADENİZ’in de aralarında bulunduğu 5 Pamukkale Üniversiteli akademisyen tarafından yapılan araştırma, Türkiye’de ortalama ve beklenen okullaşma yılı göstergelerinin il düzeyinde hesaplandığı ilk çalışma. Pamukkale Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinden Ferda Esin GÜLEL, Atalay ÇAĞLAR ve Sinem Güler Kangallı UYAR’ın da katkıda bulunduğu araştırmanın sonuçlarına göre; Başkent Ankara’da 2013 yılı itibarıyla artık eğitim çağı dışına çıkmış, 25 yaşından büyük nüfusun üniversite öncesi eğitimde geçirdiği süre 7,59 yıl… ‘Ortalama okullaşma yılı’ olarak bilinen ve Ankara’nın ilk sırada bulunduğu bu göstergede; Ağrı ise 4,01 yıl ile 80’inci sırada bulunuyor.
Bu uçurumun gelecekte ne ölçüde kapanacağına yönelik olarak yapılan değerlendirmede ise; Ankara’da eğitim çağında bulunan 25 yaş altı nüfusun üniversite öncesi eğitimde geçirmesi beklenen süre 11,78 yıl olarak hesaplandı. ‘Beklenen okullaşma yılı’ olarak anılan bu göstergede Ağrı için hesaplanan değer 8,98 yılda kalıyor…
Prof. Dr. SAYAN: Eğitimde daha yapılması gereken çok şey var
Bir başka deyişle 81 il arasında beklenen okullaşma yılı sıralamasında en sonda bulunan Ağrı’nın, Ankara’nın 2013 yılı ortalama okullaşma yılına ulaşması için bile yıllara ihtiyaç var. Sosyal Politikalar Platformu kurucusu ve TOBB ETÜ Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (TOBB ETÜ-SPM) Direktörü Prof. Dr. Serdar SAYAN, çalışmaya ilişkin olarak “Bu iki gösterge açısından Ankara ile Ağrı arasında gördüğümüz uçurumun kapanması için uzun yıllara ihtiyaç var. Kaldı ki fark sadece Ankara-Ağrı arasında değil; Bu rakamlar, ülke genelinde okullaşma süresini arttırma ihtiyacı dışında, bölgesel eşitsizlikleri gidermek için de yapılması gereken çok şey olduğunu gösteriyor. Bunlar yapılmadan, Türkiye ekonomisinin büyüme hızının orta gelir tuzağından çıkacak biçimde arttırılması, sürdürülebilir ve istikrarlı kılınması mümkün değil ” değerlendirmesinde bulundu.
Sosyal Politikalar Platformunun amacının “Türkiye’de sosyal politika konularında çalışan uzmanlar arasındaki işbirliği ve iletişimin artmasına katkıda bulunmak ve sosyal politika konularında yapılan çalışmaların sonuç ve bulgularını araştırma/politika notları yoluyla diğer uzmanlar ve kamuoyu ile paylaşmayı sağlamak olduğunu” hatırlatan SAYAN, “Türkiye’de ilk kez yapılan bu önemli çalışmanın sonuçlarını da kamuoyuyla paylaşmaktan mutluluk duyuyoruz” şeklinde konuştu.
Bu iki gösterge iller bazında ilk kez hesaplandı
Pamukkale Üniversiteli beş akademisyenin ortak çalışması olan “Türkiye’de İllere Göre Ortalama ve Beklenen Okullaşma Yılı” başlıklı araştırmanın yazarlarından Prof. Dr. Ensar YEŞİLYURT da “Ülkelerin zenginlik ve refahıyla eğitim süresi arasında da güçlü pozitif bir ilişki bulunuyor” dedi.
Araştırma notunda ise “Bu yüzden de eğitim düzeyinin önemli bir kalkınmışlık göstergesi olduğu biliniyor. Ancak zenginlik ve refahı tanımlamayan geleneksel göstergeler arasında bulunan ‘okuryazarlık oranı’ ve ‘okullaşma oranı’; günümüzün değişen ekonomik koşullarında gelişmeleri yansıtmakta yetersiz kaldı. Bunların yerini ise nüfusun sadece okur-yazar olup olmadığını değil, aldığı eğitimin süresini de ölçmeyi amaçlayan ‘ortalama okullaşma yılı’ ve gelecekte ‘beklenen okullaşma yılı’ göstergeleri aldı. Artık uluslararası kıyaslamalarda yaygın olarak kullanılmaya başlanan bu göstergeler Türkiye’de ilk kez iller düzeyinde Pamukkale Üniversitesinin araştırmasında hesaplandı” denildi.
Ortalama okullaşma yılı Türkiye için 6,51 yıl; 45 ilde nüfusun eğitimi bu sürenin altında
Araştırmaya göre Türkiye’de ortalama okullaşma yılı 6,51 yıl olarak belirlendi. Bu ortalamaya en yakın il 6,52 yıl ile 36’ıncı sıradaki Kütahya. Ortalamanın altında ise 45 il bulunuyor. Ortalama okullaşma yılının en yüksek olduğu 5 il Ankara (7,59 yıl), Eskişehir (7,40 yıl), İzmir (7,23 yıl), Kırklareli (7, 18 yıl) ve Kırıkkale (7,15 yıl). İstanbul sıralamada 6,86 yıl ile 14’üncü sırada bulunurken; Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi, sadece Tunceli (6,59 yıl) ile 31’inci sıradan girebildi. Sıralamada 63-81 arasındaki tüm iller Doğu ve Güneydoğudan oluştu. Sıralamanın sonunda 3,89 yılla Şırnak bulunuyor. Listenin başındaki Ankara ile sonundaki Şırnak arasındaki eğitim yılı açığı 3,70 yıl. Bu bir anlamda, Şırnak’ın Ankara’yı 4+4+4’lük evrelerden oluşan eğitimi sürecinin bir aşaması eksiğiyle izlediği anlamına geliyor.
Gelecekte, beklenen okullaşma yılı Türkiye ortalaması 11,03 yıl; 27 il ortalamanın altında
Araştırmaya göre eğitim çağındaki nüfusun gelecekte, üniversite öncesi eğitimde geçireceği süre yani beklenen okullaşma yılı tablosunda ise bir takım değişiklikler göze çarptı. Türkiye’nin beklenen ortalama okullaşma yılı 11,03 yıl olarak belirlendi. Böylece gelecekteki okullaşma yılının, mevcut durumu yansıtan ortalama okullaşma yılından 4,52 yıl daha yüksek olarak gerçekleşeceği hesaplandı.
Beklenen okullaşma yılında 52 ve 53’üncü sıralardaki Hatay ve Adana ortalamayı yakalarken, ortalamanın altında 28 il kalmış oldu. Ortalamanın üzerinde beklenen okullaşma yılına sahip olacak iller arasına bu kez Doğu ve Güneydoğu’dan Erzincan (11,57 yıl), Tunceli (11,53 yıl), Bayburt (11,38 yıl), Elazığ (11,36 yıl), Ardahan (11,07 yıl) olmak üzere 5 il girdi. Ancak sıralamanın 65 ile 81’inci sırasındaki tüm iller yine Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki illerden oluştu. Sıralamanın sonunda ise 8,98 yılla Ağrı var.
Beklenen okullaşmada İstanbul 11,16 yılla 49’uncu sırada
Beklenen okullaşma yılında ilk 5 sırada Rize (12,14 yıl), Bilecik (12,13 yıl), Bolu (12,12 yıl), Isparta (12,10 yıl) ve Karabük (12,09 yıl) bulunuyor. Bazı illerde beklenen okullaşma yılının 12’den yüksek çıkması, okul öncesi eğitimin de hesaplamada kullanılmasından kaynaklandı. Üç büyük il merkezinden Ankara 11,78 yıl ile 17’inci sırada, İzmir 11,50 yılla 32’inci sırada ve 11,16 yılla İstanbul 49’uncu sırada bulunuyor. Listenin başındaki Rize ile sonundaki Ağrı arasındaki gelecekte beklenen eğitim açığı ise 3,16 yıl.
[İndir]
İlgili Haberler
