Sanayide Gelişmeler ve İstihdam Eğilimleri, Mayıs 2015
Pınar Kaynak, Araştırmacı,
Ozan Acar, Misafir Araştırmacı,
10 Ağustos 2015
-“GELECEK PAZARTESİ GÜNÜ AÇIKLANACAK MAYIS-2015 İŞSİZLİK ORANININ 0,5 PUAN AZALIŞLA YÜZDE 9,1 OLMASINI BEKLİYORUZ”- “İŞSİZLİKTEKİ DÜŞÜŞTE MEVSİMSEL ETKİLER İLE YATIRIMVE SANAYİ ÜRETİMİNDEKİ CANLANMA ETKİLİ OLUYOR”
Türkiye’de istihdam konusunda kısa vadeli geleceğe dönük tek tahmin yapan kuruluş durumundaki Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (SPM), gelecek pazartesi günü ilan edilecek 2015-Mayıs dönemi işsizlik oranının, (2015-Nisan dönemine göre) 0,5 puan azalarak yüzde 9,1’e ineceğini öngördü. İşsizlik oranı Ocak, Şubat ve Mart dönemlerinde yüzde 10-11 düzeyinde gerçekleştikten sonra, geçen ay yüzde 9,6’ya kadar gerilemişti. İsabetli öngörüleriyle tanınan SPM’nin tahmini gerçekleştiği takdirde, işsizlik bu yıl ikinci kez yüzde 9’lar düzeyinde gerçekleşmiş olacak. SPM, işsizlikteki düşüşte mevsimsel etkilerin yanı sıra yatırım ve sanayi üretimindeki canlanmanın etkili olduğunu bildirdi.
SPM Direktörü Prof. Dr. Serdar SAYAN gözetiminde; araştırmacı Pınar KAYNAK ile misafir araştırmacı Ozan ACAR, TÜİK’ce açıklanacak olan genel işsizlik oranı, tarım dışı işsizlik oranı, istihdam oranı ve sanayi istihdamı rakamlarına dair tahminlerini; bu verilerin kendi geçmiş değerleri ile GSYH ve Sanayi Üretim Endeksi’nin (SÜE) geçmiş değerlerini kullanarak gerçekleştirdiler. SPM, Ağustos-2015 “Sanayide Gelişmeler ve İstihdam Eğilimleri” çalışmasının sonuçlarını açıklarken, Mayıs-2015 ayına ait işsizlik oranı tahminini de kamuoyuyla paylaştı.
SPM, Mayıs dönemi işsizlik ve tarım dışı işsizlik oranlarının sırasıyla 0,5 ve 0,4 puan azalarak yüzde 9,1 ve yüzde 11,2 seviyelerinde, mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının ise 0,2 puan azalarak yüzde 11,7 seviyesinde gerçekleşmesinin; istihdam oranının ise 0,8 puan artarak yüzde 47 seviyesine çıkmasının, sanayi istihdamının ise yaklaşık 50 bin kişilik artışla 5 milyon 375 bin kişiye yükselmesinin öngörüldüğünü bildirdi.
İlan edilen rakamlar, beklentilerimizi doğruladı
Geçen ay yayınladıkları notta işsizlik verilerindeki düşüşün artarak devam etmesinin beklendiğinin ifade edildiği hatırlatılan çalışmada, “Açıklanan işgücü verileri bu beklentimize paralel olarak açıklanmış ve gerek işsizlik oranı gerekse tarım dışı işsizlik oranı 1’er puan azalmıştır. Diğer yandan, istihdam oranının 1,2 puan artarak yüzde 46,2 seviyesine çıktığı görülmektedir. Sanayi istihdamı ise Mart dönemine göre 18 bin kişi artarak 5 milyon 326 bin olarak gerçekleşmiştir. İşsizlik verilerinde gözlemlenen olumlu seyir, mevsimsellikten arındırılmış (MEA) işsizlik verilerine de yansımıştır. MEA işsizlik oranı geçtiğimiz döneme göre 0,1 puan, MEA tarım dışı işsizlik oranı ise 0,2 puan azalmış ve sırasıyla yüzde 9,9 ve yüzde 11,9 seviyelerinde seyretmiştir. Aynı dönemde, mevsim etkilerinden arındırılmış istihdam 101 bin kişi artmıştır. Diğer yandan, işsiz sayısında meydana gelen 248 bin kişilik azalmaya paralel olarak, mevsim etkilerinden arındırılmış işsiz sayısında 34 bin kişilik bir düşüş (Mart’a kıyasla) görülmektedir” denildi.
Yatırım ve üretim artışları işgücü verilerinin iyileşeceğinin işareti
Mevsim etkilerine bağlı olarak tezahür eden ekonomik canlanmanın yansımalarının Mayıs dönemi işsizlik verilerine de sirayet etmesi ve son 3 dönemdir işsizlik verilerinde gözlemlenen iyileşmenin devam etmesinin öngörüldüğü anlatılan çalışmanın sonuç bölümünde ise şu görüşlere yer verildi: “2015’in ilk çeyreğinde, özel sektör yatırımlarının yüzde 1,9 oranında; yatırım (sermaye malları) ve ara malları ithalatının ise sırasıyla yüzde 7,8 ve yüzde 9,6 oranında arttığı görülmektedir. Diğer yandan, ara malları ve tüketim malları imalatı kapasite kullanım oranlarında uzun bir dönemdir görülen düşüş eğilimi, Nisan döneminde yerini artışa bırakmıştır. Nisan döneminde ihracat yüzde 6,7 oranında genişlemiştir. Tüm bu göstergeler ekonomik canlanmanın işareti olmakla birlikte, işgücü verilerinin iyileşeceğine işaret etmektedir. Yaptığımız sayısal tahminler de bu beklentimizi destekler niteliktedir.”
Nisan ayında tarım dışı işsizlik tahminimiz, ilan edilen rakamla birebir örtüştü
Şubat itibariyle işsizlik verilerinde kendini gösteren ve Mart-2015 döneminde güçlenen iyileşme eğiliminin Nisan döneminde daha da keskinleşmesini ve tarım dışı işsizlik oranının 1 puan azalarak yüzde 11,6 seviyesine inmesini öngördükleri hatırlatılan SPM çalışmasında şu görüşlere de yer verildi: “15 Temmuz tarihinde açıklanan Nisan dönemi tarım dışı işsizlik oranı SPM’nin tahminleriyle bire bir örtüşerek yüzde 11,6 olarak açıklandı. Benzer şekilde, Mart dönemi itibariyle kayda değer biçimde aşağı yönlü hareket etmeye başlayan işsizlik oranı da, SPM’nin tahminlerine paralel olarak ciddi miktarda düştü ve SPM’nin tahmininden biraz daha fazla azalarak yüzde 9,6 olarak açıklandı. İstihdam oranı ise beklentilerimiz doğrultusunda ciddi bir oranda artarak yüzde 46,2 seviyesinde gerçekleşti. Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik ve tarım dışı işsizlik oranları ise sırasıyla ise 0,1 puan ve 0,2 puan azalarak yüzde 9,9 ve yüzde 11,9 seviyelerinde gerçekleşti. Sanayi istihdamının Nisan dönemi değerine ilişkin tahmin ettiğimiz rakam 5 milyon 261 bin kişi olurken, gerçekleşme 5 milyon 326 bin kişi olmuştur.”
SPM: İMALAT SEKTÖRÜNDE KAPASİTE KULLANIM ORANLARI YÖNÜNÜ YUKARIYA ÇEVİRDİ
SPM’nin çalışmasında imalat sektöründe faaliyet gösteren firmaların yöneticilerinin TCMB İktisadi Yönelim Anketi’ne verdikleri yanıtlara göre hesaplanan “İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı” (KKO) verileri de analiz edildi. İmalat sektörü KKO’nun nisan döneminde; geçen yılın aynı ayına göre 0,3 puan azalarak yüzde 74,1 seviyesinde gerçekleştiği anlatıldı; ancak bu rakamın Mart-2015 imalat sektörü KKO’dan 1,7 puan yüksek olduğuna vurgu yapıldı. Alt sektörler itibarıyla bakıldığında ise Nisan-2015’te yatırım malları imalatı alt sektöründeki KKO da bir önceki aya göre 1,9 puan artarak yüzde 75,8; tüketim malları imalatındaki KKO yüzde 69,9’dan yüzde 71,1’e; ara malları imalatındaki KKO ise yüzde 73,6’dan yüzde 74,9’a yükseldi. Buna göre ara malları imalatında KKO Temmuz 2014 itibariyle, tüketim malları imalatında ise Kasım 2014 itibariyle baş gösteren düşüş eğilimi; yerini artış eğilimine bırakmıştır.
TÜİK, Nisan-2015 genel işsizlik oranını yüzde 9,6 olarak açıklamıştır. Bu oran, Mart dönemi işsizlik oranına göre 1 puanlık bir düşüşü göstermektedir. Bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 0,6 puanlık bir artış söz konusudur. Mevsim etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı, bir önceki döneme göre 0,1 puan düşmüş, geçen yılın aynı dönemine göre ise 0,6 puan artmıştır ve yüzde 9,9 seviyesinde gerçekleşmiştir. Mevsim etkilerinden arındırılmış tarım dışı işsizlik oranı ise geçtiğimiz döneme kıyasla 0,2 puanlık bir düşüş, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 0,7 puanlık bir artış sergileyerek yüzde 11,9 seviyesine ulaşmıştır. Geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre işsiz sayısında yüzde 9,4’lük bir artış meydana gelmiştir. Nisan 2014’te yüzde 10,8 olan tarım dışı işsizlik oranı 0,8 puan artarak yüzde 11,6 olmuştur. Her iki işsizlik oranında da, Kasım 2012’den bu yana süregelen artış eğilimi halen devam etmektedir. Nisan döneminde işgücü, Mart dönemine göre yüzde 1,5 oranında artmış ve 29 milyon 459 bin kişiye ulaşmıştır. Geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 2,4’lük bir artış görülmektedir. Bu da 686 bin kişinin daha işgücüne katıldığı anlamına gelmektedir. Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü bir önceki döneme göre 68 bin kişi artarak 29 milyon 423 bin kişiye çıkmıştır. Bu da bir önceki döneme göre yüzde 0,2, geçen yılın aynı dönemine göre ise yüzde 2,8 oranında bir genişleme olduğuna işaret etmektedir. Nisan 2015 toplam işgücüne katılım oranı (İKO) yüzde 51,1 olarak açıklanmıştır. Bu oran Mart dönemine göre 0,7, geçen yılın aynı dönemine göre ise 0,4 puanlık bir artış olduğunu göstermektedir. Mevsim etkilerinden arındırılmış genel işgücüne katılım oranı ise Mart dönemine göre sabit kalırken, geçen yılın aynı dönemine göre 0,6 puanlık bir artış sergileyerek yüzde 51olarak gerçekleşmiştir. İmalat sektöründe istihdam bir önceki döneme göre 15 bin kişi azalarak 4 milyon 930 bin seviyesine düşerken, madencilik ve taş ocakçılığı ile altyapı hizmetleri sektörlerinde toplam istihdam 34 bin kişi artmıştır. Sanayi sektörü istihdamında ise Mart dönemine göre 18 bin kişilik bir artış meydana gelmiştir. Yıllık bazda imalat sektöründe 53 bin kişilik azalışla beraber, meydana gelen madencilik ve taş ocakçılığı ile altyapı hizmetleri sektöründeki 6 bin kişilik artışa mukabil sanayi istihdamı yıllık olarak toplam 47 bin kişi azalmıştır.
[İndir]
İlgili Haberler
