Araştırma Notu: "Sanayide Çalışmaya Olan İlgisizliğin Sebebi Düşük Kazançlar mı?"

İdil Bilgiç Alpaslan, Araştırma ve Geliştirme Koordinatörü
Damla Marangoz, Araştırmacı

18 Mayıs 2012

TOBB ETÜ Sosyal Politikalar Uygulama ve Araştırma Merkezi (SPM) Araştırma ve Geliştirme Koordinatörü İdil Bilgiç Alpaslan ile Araştırmacı Damla Marangoz tarafından hazırlanan “Sanayide Çalışmaya Olan İlgisizliğin Sebebi Düşük Kazançlar mı?” başlıklı araştırma notu 18 Mayıs 2012 tarihinde yayınlandı. Bu çalışmada işsizlerin sanayi sektöründeki işlere olan ilgisizlikleri ile sanayide çalıştıklarında elde edebilecekleri beklenen kazanç arasındaki ilişki değerlendirilmiş ve sanayide çalışmanın maddi getirisinde yıllar içinde gözlenen göreli düşüşün, işsizlerin sanayide boş olan pozisyonlara ilgi göstermemesinin nedenlerinden biri olup olmadığı sorusu ele alınmıştır.

TÜİK tarafından açıklanan toplam işsiz sayısı 2 milyon 721 bin iken, işsizlerin sanayide çalışmaktan imtina etmeleri, açıklanması güç bir davranıştır. Bu bağlamda, pek çok işveren, işsizlerin sanayideki çalışma koşullarını göreli olarak ağır buldukları ve benzer ücret düzeylerinde sanayide çalışmaktansa hizmet sektöründeki işleri tercih ettikleri gözlemini paylaşmıştır. Mevcut durumla ilgili fikri alınan işverenler çalışanlarına yeterli ücret verdiklerini ifade ederlerken, işsizler sanayideki ücretlerin cazip olmadığını belirtmişlerdir.

Çeşitli meslek gruplarının 2006 ve 2010 yılları için yıllık ortalama brüt kazançları, sanayideki nitelikli ara elemanların ortalama kazançları ile karşılaştırıldığında hizmet ve satış elemanları 2006 yılında, sanayide çalışan nitelikli ara elemanların ortalama kazancının %89’unu elde ederken, 2010 yılında bu oran %95’e çıkmıştır. Keza niteliksiz elemanlar için 2006 yılında %82 olan kazanç oranı, 2010 yılında %90’a çıkmıştır.

Çalışmaya göre, geçen 4 yıl içerisinde hem hizmet ve satış elemanlarının, hem de niteliksiz elemanların kazançları, sanayide çalışan nitelikli ara elemanların kazançlarına yaklaşmıştır. Bunun da, gençlerin ve iş arayanların sanayi yerine hizmetler sektörüne odaklanmalarının ve sanayiye yönelik mesleki beceri kurslarına ilgisiz kalmalarının ardındaki önemli nedenlerden biri olabileceği düşünülmektedir.

Çalışmada, sanayideki ücretlerin son zamanlardaki seyrinin verimlilik artışına katkıda bulunacak nitelikte elemanların eğitilmesini sağlamakta yetersiz kalmasının bir açmaz olduğu belirtilmiştir. Çalışmada, bu açmazı aşmak için atılabilecek adımların önümüzdeki dönemde daha yoğun biçimde tartışılmasında büyük yarar olduğu görüşü dile getirilmiştir.

[İndir]


GG/18-05-2012 İBA/18-05-2012