Sanayide Gelişmeler ve İstihdam Eğilimleri, Ekim 2019
Pınar Kaynak, Araştırmacı
10 Ekim 2019
- SPM: “EKONOMİDE YAVAŞLAMA SİNYALLERİ VAR, TEMMUZ 2019 DÖNEMİNDE İŞSİZLİK YÜZDE 13,7’E YÜKSELEBİLİR”
İşgücü piyasaları göstergelerine dair isabetli tahminleri ile tanınan Sosyal Politikalar Araştırma Merkezi (SPM), 15 Ekim 2019-Salı günü ilan edilecek Temmuz-2019 işsizlik oranının (2019-Haziran dönemine göre) 0,7 puan artarak yüzde 13,7 oranında gerçekleşeceğini tahmin etti. SPM’nin tahminine göre Temmuz-2019 döneminde tarım dışı işsizlik oranı da 0,6 puan yükselerek yüzde 15,9 olarak belirlenebilir.
SPM Araştırmacısı Pınar KAYNAK, Temmuz döneminde işsizlik verilerindeki artışın devamını beklediklerini, çünkü 2019 yılının 2. çeyreğinde gayrisafi sabit sermaye oluşumunun (kamu ve özel kesim yatırımları) yüzde 1 oranında küçüldüğünü, Haziran döneminde ihracatın Mayıs dönemine göre yüzde 31 oranında azaldığını, yatırım malları ithalatının yüzde 13, ham madde ithalatının ise yüzde 22 oranında gerilediğini söyledi. KAYNAK, diğer yandan sanayi üretim endeksinin (SÜE) de bir önceki döneme göre 24 puan azalmasına dikkat çekerek, “Tüm bunlar ekonomide bir yavaşlamanın sinyali olarak kabul edilebilir ve Temmuz dönemi işgücü piyasalarına da sirayet etmesi şaşırtıcı olmayacaktır” dedi.
SPM Direktörü Prof. Dr. Serdar SAYAN gözetiminde araştırmacı Pınar KAYNAK’ca yapılan tahminler; TÜİK’ce açıklanacak olan genel işsizlik oranı, tarım dışı işsizlik oranı, istihdam oranı ve sanayi istihdamı rakamlarını kapsıyor. Tahminler, bu göstergelerin kendi geçmiş değerleri ile GSYH ve Sanayi Üretim Endeksi’nin (SÜE) geçmiş değerlerini kullanarak gerçekleştirildi. SPM, Ekim-2019 “Sanayide Gelişmeler ve İstihdam Eğilimleri” çalışmasının sonuçlarını açıklarken, Temmuz-2019 dönemine ait 15 Ekim’de ilan edilecek işsizlik oranı tahminini de kamuoyuyla paylaştı.
SPM’nin çalışmasında 15 Ekim’de açıklanacak veriler kapsamında mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının ise 0,2 puan artarak yüzde 16,4 seviyesine çıkacağı, istihdam oranının 0,2 puan yükselerek yüzde 46,6 düzeyinde gerçekleşeceği, sanayi istihdamının ise ufak bir artışla 5 milyon 636 bin kişi seviyesine çıkacağı öngörüldü.
SPM: İlan edilen Haziran 2019 dönemi işsizlik oranı tahminimizle bire bir örtüştü
SPM çalışmasında; geçtiğimiz ay yayınlanan bültende işsizlik verilerinde artış bekledikleri yönündeki değerlendirmeleri anımsatılarak, 16 Eylül tarihinde açıklanan Haziran 2019 dönemi işsizlik oranının tahminleriyle bire bir örtüştüğü ve 0,2 puan artışla yüzde 13 olarak belirlendiği kaydedildi. Tarım dışı işsizlik oranının ise yine beklentilerine paralel arttığı ve yüzde 15,3 olarak açıklandığı vurgulanan SPM çalışmasında, mevsimsellikten arındırılmış tarım dışı işsizlik oranının ise sabit kalarak yüzde 16,2 olduğu bildirildi. Sanayi istihdamının Haziran dönemi değerine ilişkin tahmin edilen rakam 5 milyon 575 bin kişi iken, gerçekleşmenin 5 milyon 616 bin kişi olarak gerçekleştiği ifade edilen çalışmada “Tahminlerimize göre Temmuz döneminde bu sayının 5 milyon 636 bin kişi seviyesine çıkması beklenmelidir” değerlendirmesinde bulunuldu.
SPM: Ekonomide yavaşlama sinyalleri var, Temmuz 2019 döneminde işsizlik yüzde 13,7’e yükselebilir
Çalışmanın sonuç bölümünde ise yüzde 13,7’ye yükseleceği öngörülen Temmuz 2019 dönemi işsizlik verisine yönelik şu görüşlere yer verildi: “Temmuz döneminde işsizlik verilerindeki artışın devam etmesi beklenmelidir. 2019 yılının 2. çeyreğinde gayrisafi sabit sermaye oluşumu yüzde 1 oranında küçülmüştür. Haziran döneminde ihracat Mayıs dönemine göre yüzde 31 oranında azalırken; yatırım malları ithalatı yüzde 13, ham madde ithalatı ise yüzde 22 oranında azalmıştır. Diğer yandan sanayi üretim endeksi (SÜE) bir önceki döneme göre 24 puan azalmıştır. Tüm bunlar ekonomide bir yavaşlamanın sinyali olarak kabul edilebilir ve Temmuz dönemi işgücü piyasalarına da sirayet etmesi şaşırtıcı olmayacaktır. Yaptığımız sayısal tahminler de bu beklentimizi destekler niteliktedir.”
İmalat sanayisi KKO, Haziran 2019’da geçen yılın aynı dönemine göre 1,2 puan azaldı
SPM çalışmasında; imalat sektöründe faaliyet gösteren firmaların yöneticilerinin TCMB İktisadi Yönelim Anketi’ne verdikleri yanıtlara göre hesaplanan “İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı”nın (KKO), Haziran döneminde geçen yılın aynı ayına göre 1,2 puan azalarak yüzde 77,1 seviyesinde seyrettiği, bu rakamın Mayıs 2019 dönemi imalat sanayi KKO seviyesinden ise 0,8 puan yüksek olduğu ifade edildi.
Çalışmada imalat sanayinin üç alt ana dalı olan tüketim malları, ara mallar ve yatırım malları imalatları için kapasite kullanım oranlarındaki gelişmeler de analiz edildi. Buna göre Haziran 2019’da tüketim malları imalatı alt sektöründeki kapasite kullanım oranı bir önceki aya göre 1 puan artarak yüzde 75,1 seviyesine çıktı. Yine aynı dönemde ara malları imalatındaki KKO yüzde 76,3’ten yüzde 76,8’e; yatırım malları imalatındaki KKO ise yüzde 75,6’dan yüzde 77,2’ye çıktı. Dolayısıyla hem tüketim malları KKO’su, hem de ara ve yatırım malları KKO’larının artmaya devam ettiği görüldü.
Haziran-2019 Döneminde İşgücü Verilerinde Neler Yaşandı?
SPM: “İŞSİZLİKTEKİ FRENLEME, HAZİRAN 2019 DÖNEMİNDE YERİNİ YENİDEN ARTIŞA BIRAKTI”
SPM çalışmasında TÜİK’in Haziran 2019 genel işsizlik oranını yüzde 13 olarak açıkladığı hatırlatılarak, bu oranın bir önceki yılın aynı döneminden 2,8 puan, Mayıs dönemi işsizlik oranından 0,2 puan yüksek olduğu ifade edildi. İşsiz sayısının geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 28,3 oranında arttığı, tarım dışı işsizlik oranının ise Mayıs dönemine göre 0,3 puan yükselerek yüzde 15,3 olarak seyrettiği ifade edilen SPM çalışmasında “Bu oran bir önceki yılın aynı döneminden 3,2 puan yüksektir. Dolayısıyla, işsizlik oranlarındaki frenlemenin yerini yeniden artışa bıraktığı görülmektedir. Genel işsizlik oranı ve tarım dışı işsizlik oranındaki Kasım 2012’den bu yana süregelen artış eğilimi ise devam etmektedir” denildi.
SPM’nin Haziran-2019 dönemi işsizlik verilerine yönelik diğer tespitleri ise şöyle:
İşgücü: Haziran döneminde işgücü bir önceki döneme göre yüzde 1 oranında artarak 32 milyon 766 bin kişi düzeyine ulaşmıştır. Geçen yılın aynı dönemine göre ise yaklaşık yüzde 0,4 oranında bir artış görülmektedir. Bu da 137 bin kişinin daha işgücüne katıldığını göstermektedir. Mevsim etkilerinden arındırılmış işgücü bir önceki döneme göre 111 bin kişi artarak 32 milyon 515 bin kişi düzeyine çıkmıştır. Bu da bir önceki döneme göre yüzde 0,3, geçen yılın aynı dönemine göre ise %0,7 oranlarında bir genişleme olduğuna işaret etmektedir.
İşgücüne Katılım Oranı:Haziran 2019 toplam işgücüne katılım oranı (İKO) yüzde 53,3 olarak açıklanmıştır. Bu oran Mayıs döneminden 0,4 puan yüksek iken, geçtiğimiz yılın aynı döneminden 0,5 puan düşüktür. Diğer yandan, mevsim etkilerinden arındırılmış işgücüne katılım oranı bir önceki döneme göre 0,1 puan artarak yüzde 52,9 olarak açıklanmıştır. Bu oran geçen yılın aynı döneminden 0,3 puan düşüktür.
İstihdam: TÜİK Haziran 2019 istihdam oranını yüzde 46,4 olarak açıklamıştır. Bu oran Mayıs döneminden 0,3 puan yüksek olmakla beraber, geçtiğimiz yılın aynı döneminden 2 puan düşüktür. Diğer yandan, imalat sektöründeki istihdam bir önceki döneme göre 71 bin kişi artarak 5 milyon 208 bin seviyesine çıkarken, madencilik ve taş ocakçılığı ile altyapı hizmetleri sektörlerinde de toplam istihdam sabit kalmıştır. Bunlara paralel olarak sanayi sektörü istihdamı Mayıs dönemine göre 70 bin kişi artmış ve 5 milyon 616 bin kişi olarak açıklanmıştır. Yıllık bazda imalat sektöründeki 75 bin kişilik ve madencilik ve taş ocakçılığı ile altyapı hizmetleri sektöründe meydana gelen 44 bin kişilik azalmaya mukabil, sanayi istihdamı yıllık olarak 121 bin kişi azalmıştır.
[ Notu İndir]