SPM Seminer: “Azınlıklar ve Türkiye'de Uzun Dönemli Kalkınma: Ermeni ve Rumların Kalıcı Etkisi Üzerine”
31 Temmuz 2015 Cuma günü saat 14.30-16.00 arasında TOBB ETÜ SPM'nin düzenlediği seminerde, "National Research University Higher School of Economics"'den Cemal Eren Arbatlı “Azınlıklar ve Türkiye'de Uzun Dönemli Kalkınma: Ermeni ve Rumların Kalıcı Etkisi Üzerine” başlıklı bir seminer verdi.
Seminer konusu:
Osmanlı Ermenileri'nin 1. Dünya Savaşı sırasındaki tehciri ve 1919-1922 Türk-Yunan savaşının ardından yaşanan nüfus mübadelesi, Anadolu'daki etnik ve dini yapıyı geri dönülmez şekilde değiştiren en önemli iki olay olarak 20. yüzyıla damgasını vurdu. Bu olaylar Osmanlı İmparatorluğu'nun Müslüman nüfusu ve en büyük iki Hristiyan topluluğu arasında yüzyıllardır süren beraberliği sonlandırması açısından da önem arz eder. Rum ve Ermeniler tarihsel olarak birçok zanaat kolunda, mamül mallar üretiminde, finans ve ticaret alanındaki hakimiyetleri ile Osmanlı ekonomisinde başat rol oynamışlardı.
Bu çalışmada tarihsel Rum ve Ermeni varlığının günümüz Türkiye'sinin yerel kalkınması üzerindeki uzun dönemli etkilerini ampirik olarak inceliyoruz. Bulgularımız bize tarihsel olarak Rum ve Ermeni azınlıkların daha yoğun olarak yaşadığı ilçelerin bugün daha yüksek nüfus yoğunluğuna ve şehirleşme oranına sahip olduğunu, ve daha yoğun ekonomik aktiviteye sahne olduğunu gösteriyor. Bu bulgular, hem bölgesel kalkınmayı, hem de etnik ve dini kompozisyonu etkileyebilecek birçok coğrafi ve tarihsel faktörü dikkate aldığımızda dahi geçerliliklerini korumakta.
Çalışmanın önemli bulguları:- Rum ve Ermeni azınlıkların daha yoğun olarak yaşadığı ilçelerin bugün daha yüksek nüfus yoğunluğuna ve şehirleşme oranına sahip olduğunu, ve daha yoğun ekonomik aktiviteye sahne olduğunu gösteriyoruz.
- Bir açıklama Rum ve Ermeniler'in çeşitli yollardan yerel seviyede beşeri sermaye birikimini güçlendirmiş olabilecekleri.
- Bir diğer açıklama ise Rum ve Ermeniler'in geride bıraktığı taşınmazların (toprak ve fiziki sermayenin) Türkiye ekonomisinin erken dönem modernleşmesinde ve milli burjuvazinin yaratılmasında rol oynadığı tezi.